نسل و جدی انگاری جرم (مطالعه ای در شهر تهران)

آگاهی از نگرش مردم جامعه نسبت به جرم، از دیرباز در فرهنگ ها و جوامع پیشرفته تر، مورد توجه متفکرین(فلاسفه حقوق کیفری، فلاسفه اجتماعی و ...) و محققین مسایل اجتماعی، کارگزاران نظام های قضایی و سیاست اجتماعی، دست اندرکاران و علاقه مندان به ایجاد جوامع سالم و قانونمند و تأمین و تضمین حقوق و آزادی های اساسی شهروندان بوده است. از آنجا که معمولاً درک اجتماعی یکسان از میزان اهمیت، جدیت و شدت رفتارهای مجرمانه مختلف در یک جامعه وجود ندارد، بنابراین نوع و میزان واکنش های اجتماعی/ گروهی در برابر انواع انحرافات و فعالیت های مجرمانه نیز تفاوت می پذیرد. پژوهش حاضر در پی شناخت جدی انگاری جرم در بستر جامعه پر تحول ایران و در سطح دو نسل جوان و بزرگسال می باشد و به دنبال این است که دریابد آیا و تا چه حد بین قضاوت های دو نسل در رابطه با جرایم مختلف تفاوت وجود دارد؟همچنین سنجش ارتباط جدی انگاری با جهت گیری های ارزشی(مادی/ فرامادی)نسل ها، به عنوان مهم ترین عامل مرتبط با ارزیابی و واکنش جمعی نسبت به نقض قواعد و قوانین اجتماعی،از اهداف مهم این تحقیق است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق، پیمایش است که با هدف بررسی، توصیف و تبیین روابط مذکور به اجرا در آمده است. حجم نمونه تحقیق، 246 نفر، شامل دو گروه نسلی بزرگسال (60 – 42 سال) و جوان (35 – 18 سال) ساکن مناطق بالا، متوسط و پایین شهر تهران در سال 1392 می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که هر چند جدی انگاری جرم میان دو نسل بزرگسال و جوان، تفاوت چندانی با هم ندارد، اما به لحاظ آماری معنا دار است. این بدان معنا است که شکاف نسلی در نگرش به مقوله ای همچون جرم، در جامعه ما وجود ندارد و هر دو گروه نسلی تقریباً، امتیازات بالایی برای نادرستی و زیانباری جرایم مختلف درنظر می گیرند. همچنین فرضیه تحقیق مبنی بر رابطه جهت گیری های ارزشی و جدی انگاری جرم معنادار بوده و نشان گر آن است که تأثیر این متغیر به عنوان عامل میانجی یا متغیر واسط تبیین گر، با واقعیت همخوان است. بنابراین میزان قابل ملاحظه ای از جدی انگاری جرم در دو نسل، به واسطه ارزش های افراد تعیین می گردد؛ به طوری که ظهور و غلبه ارزش های فرامادی در افراد یا اعضاء نسل، می تواند دلیلی بر کاهش جدی انگاری جرم از سوی آنان باشد. یافته های این تحقیق در چارچوب دلالت های نظریه نسل تاریخی مانهایم و اینگلهارت تبیین شده است. واژه های کلیدی: جرم، جدی انگاری جرم، نسل، خاطرات نسلی، جهت گیری های ارزشی